ปุณณกยักษ์คิดว่า วิธุรบัณฑิตนี้แสดงธรรมไพเราะจับใจนัก เราควรฟังดูก่อน จึงถามว่า "ท่านจะแสดงธรรมว่าด้วยเรื่องอะไร ?"
"เราจะแสดงธรรมชื่อ 'สาธุนรธรรม' (ธรรมของคนดี) ซึ่งยังไม่เคยมีใครแสดงมาก่อนทั้งในหมู่มนุษย์และเทวดา ท่านจงให้โอกาสแก่เราสิ"
ปุณณกยักษ์วางพระวิธุระลง ให้อาบน้ำชำระกาย ให้แต่งกายด้วยผ้าอันเป็นทิพย์ จนเป็นที่สบายดีแล้ว พระวิธุระจึงแสดงสาธุนรธรรมว่า "ดูก่อน มาณพ สาธุนรธรรม ก็คือ ธรรมของคนดี คนดีย่อมปฏิบัติธรรม ๔ ประการด้วยกัน คือ
๑. เดินตามทางที่ท่านเดินไปแล้ว
๒. อย่าเผาฝ่ามือที่ชุ่มเสีย
๓. อย่าประทุษร้ายมิตรไม่ว่าในกาลไหน ๆ
๔. อย่าตกอยู่ในอำนาจของพวก "อสตรี"
ปุณณยักษ์ฟังแล้วไม่เข้าใจความหมายเลย จึงขอให้วิธุรบัณฑิตอธิบายเป็นข้อ ๆ
พระวิธุระจึงอธิบายให้ฟังเป็นข้อ ๆ ไปดังต่อไปนี้
"บุคคลผู้มีอุปการคุณ หรือผู้ที่ทำคุณประโยชน์ให้ก่อน ชื่อว่า เป็นผู้เดินไปข้างหน้า ผู้ที่รู้สึกบุญคุณท่านแล้วกระทำประโยชน์ตอบแทน ชื่อว่า เป็นผู้เดินตามหลัง, ผู้ไม่คิดร้ายต่อผู้มีอุปการคุณโดยให้ข้าวให้น้ำ และที่พักแม้เพียงคืนเดียว ผู้นั้นชื่อว่า ไม่เผาฝ่ามืออันชุ่มเสีย, และยังได้ชื่อว่า ไม่ประทุษร้ายมิตร เพราะตามธรรมดาของคนดีนั้น แม้แต่ต้นไม้ที่เคยได้อาศัยร่มเงาก็ไม่ยอมหักก้านรานกิ่งเสีย คนประทุษร้ายมิตรนั้นจัดว่าชั่วช้าสามานย์นัก, อนึ่ง หญิงใดได้รับการยกย่องอย่างดีจากสามีแล้ว เมื่อมีโอกาสยังอาจดูหมิ่นสามีได้ หญิงนั้นก็ชื่อว่า 'อสตรี ' (ไม่ใช่กุลสตรี)
"ดูก่อนมาณพ ธรรม ๔ ประการนี้แลชื่อว่า "สาธุนรธรรม" คือ ธรรมของคนดี ท่านจงตั้งอยู่ในธรรมนี้เถิด และจงละอธรรม คือความชั่วเสียแต่บัดนี้"
ปุณณกยักษ์ฟังแล้วรู้สึกในความผิดของตนได้ว่า แท้จริงวิธุรบัณฑิตนี้เป็นผู้มีอุปการคุณแก่เรา เคยให้ข้าวให้น้ำที่พักอาศัยแก่เรา การที่เราทำกรรมชั่วครั้งนี้ ก็เพราะความปรารถนาหญิงคนหนึ่งเท่านั้น จัดว่าไม่ได้ประพฤติ "สาธุนรธรรม" โดยคิดพลาด ถอนใจด้วยความสำนึก ในที่สุดจึงตัดสินใจว่า ประโยชน์อะไรกับผู้หญิงคนหนึ่ง เราจะกลับไปเช็ดหน้านองน้ำตาของชนชาวอินทปัตนครให้เบิกบาน โดยนำวิธุรบัณฑิตนี้ไปส่งที่โรงธรรมสภาโดยเร็วที่สุด จึงกล่าวว่า
"ท่านบัณฑิตผู้มีปัญญาสูง เชิญท่านกลับเรือนของท่านเถิด เราไม่ต้องการจะได้นางอิรันทตีแล้ว ท่านกล่าวถ้อยคำเป็นสุภาษิตเตือนใจเราดียิ่งนัก เราไม่ฆ่าท่านล่ะ"
"อย่าเลยมาณพ นำข้าพเจ้าไปให้ถึงนครพิภพเถอะ ข้าพเจ้าอยากเห็นพญานาคและทิพยสมบัติในนาคพิภพ จงประพฤติให้เป็นประโยชน์แก่ข้าพเจ้าเถิด" วิธุรบัณฑิตกล่าว
ปุณณยักษ์ไม่อาจขัดความประสงส์ของพระวิธุระผู้มีอุปการะได้ จึงกล่าวด้วยความสงสัยว่า "ธรรมดาผู้มีปัญญา รู้ว่าสิ่งใดเป็นข้าศึก ย่อมไม่ปรารถนาจะเห็นสิ่งนั้น เพราะเหตุใดเล่าท่านจึงปรารถนาจะไปสำนักของพญานาคผู้ต้องการดวงหทัยของท่าน"
พระวิธุระตอบว่า "ดูก่อนปุณณกยักษ์ เป็นความจริงเช่นนั้น แต่สำหรับข้าพเจ้าไม่ได้ทำความชั่วไว้ในที่ไหน ๆ เลย จึงไม่รู้สึกกลัวความตายจะมาถึงเมื่อไร อนึ่ง ท่านเป็นผู้กล้าแข็งอย่างนี้ ข้าพเจ้ายังเล้าโลมให้อ่อนลงได้ด้วยธรรมกถา สำหรับพญานาคนั้นก็คงไม่มีอะไรยาก เป็นหน้าที่ของข้าพเจ้าเองที่จะเล้าโลมให้อ่อนโยน ท่านจงพาข้าพเจ้าไปเถอะ"
ปุณณกยักษ์จึงให้พระวิธุระขึ้นหลังม้าอาชาไนย พาตรงไปยังนาคพิภพทันที
พญานาคเห็นปุณณกยักษ์กลับมา จึงตรัสทักทายก่อนว่า "เจ้าไปมนุษยโลกมา ได้หัวใจของวิธุรบัณฑิตหรือไม่ หรือว่าเอาตัวมาได้เลย ?"
ปุณณกยักษ์ "เอาตัวมาเลย พระเจ้าข้า วิธุรบัณฑิตผู้แสดงธรรมไพเราะมาอยู่เฉพาะพระพักตร์บัดนี้แล้ว ขอพระองค์จงทราบเถิดว่า การสมาคมกับสัตบุรุษเป็นเหตุนำมาซึ่งความเจริญ พระเจ้าข้า"
พญานาคทอดพระเนตรเห็นพระวิธุระแล้ว ตรัสถามว่า "ดูก่อนบัณฑิต ท่านถูกนำมายังนาคพิภพนี้ ก็นับว่าตกอยู่ในอุ้งมือของมฤตยูแล้ว เหตุไรท่านจึงไม่กลัวและไม่ถวายความเคารพข้าพเจ้า ? อาการที่ทำเช่นนี้ ไม่ใช่อาการของคนมีปัญญาเลย"
พระวิธุระตอบว่า "ข้าพเจ้าไม่ถวายบังคมพระองค์ เพราะข้าพเจ้าเป็นเสมือนนักโทษที่กำลังจะถูกฆ่า พระองค์เป็นเสมือนเพชฌฆาต นักโทษไม่ต้องกราบไหว้เพชฌฆาต เพชฌฆาตก็ไม่พึงบังคับให้นักโทษกราบไหว้ เพราะจะไม่เกิดประโยชน์อะไรขึ้นมาเลย การกราบไหว์ระหว่างเราหมดความหมายจริง ๆ "
พระวิธุรเห็นพญานาคคล้อยตาม จึงซักถามว่า "ข้าแต่พญานาค วิมานนี้ก็ดี ความมีฤทธิ์ก็ดี รัศมีอันรํุงเรืองและทิพยสมบัติทั้งหมดนี้ก็ดี พระองค์ได้มาอย่างไร เกิดมีขึ้นมาตามฤดูกาล หรือใครให้ ทรงสร้างเองหรือเทวดาเนรมิตถวาย พระเจ้าข้า ?"
"ดูก่อนบัณฑิต เราได้มาด้วยผลบุญของเราเอง" พญานาคตอบ
"พระองค์ทำบุญอันใดไว้ ?" วิธุรบัณฑิตถาม
"ดูก่อนบัณฑิต เราได้ถวายทานให้อาหารที่อยู่อาศัยแก่สมณพราหมณ์ในสมัยยังเป็นกุฎุมพีอยู่ในเมืองมนุษย์ เราถวายทานโดยเคารพ จึงได้ทิพยสมบัติเห็นปานนี้" พญานาคตรัสอย่างปีติในผลบุญที่ตนได้รับ
..............................
(ยังมีต่ออีก)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น
หมายเหตุ: มีเพียงสมาชิกของบล็อกนี้เท่านั้นที่สามารถแสดงความคิดเห็น